همه چیز درمورد کرونا ویروس جدید (covid 19)
ویروس کرونا (Coronavirus) یکی از مهمترین ویروس های انسانی و حیوانی می باشد. در اواخر سال 2019 (25 دسامبر)، یک ویروس کرونای جدید به عنوان عامل ایجاد کننده ذات الریه در ووهان (Wuhan) ، شهری در استان هوبئی (Hubei) در چین شناسایی شد. در فوریه سال 2020 ، سازمان بهداشت جهانی (WHO) بیماری COVID-19 را مشخص کرد ، که مخفف بیماری کروناویروس 2019 است. پیش از این به این ویروس 2019-nCoV گفته می شد. ریشه یابی کلمه کرونا (Corona) با توجه به عکس زیر همانطور که مشخص است این ویروس شبیه به تاج روی خورشید می باشد و دانشمندان بعد از کشف این ویروس، آن را کرونا نامیدند. این مقاله به بررسی جدیدترین مطالعات منتشر شده تا الان (25 فوریه 2020) در رابطه با کرونا ویروس پرداخته است و کوشیده است تا اطلاعات دقیقی درمورد اپیدمیولوژی ، ویژگی های بالینی ، تشخیص ، مدیریت و پیشگیری از COVID-19 ارائه دهد. بیشتر مطالب برگرفته از جدید ترین مطالعه McIntosh که در uptodate منتشر شده است می باشد.
اپیدمیولوژی
از نخستین مورد گزارش از ووهان ، شهری در استان هوبی چین ، در پایان سال 2019 ، بیش از 70،000 مورد در چین گزارش شده است ؛ این آمار شامل کلیه موارد تشخیص قطعی در آزمایشگاه می باشد. بیشتر گزارش ها مربوط به هوبئی و استان های اطراف است ، اما موارد بسیاری نیز در استان ها و شهرهای دیگر سراسر چین گزارش شده است. علاوه بر این تعداد موارد پراکنده اما رو به افزایش در سایر کشورها (از جمله در آسیا و اروپا و همچنین استرالیا ، ایالات متحده ، کانادا و منطقه مدیترانه شرقی) گزارش شده است. این موارد عمدتاً در بین مسافران چینی و افرادی که با مسافرانی از چین تماس داشته اند رخ داده است. کشورهای چین، ایران و کره جنوبی بترتیب بیشترین میزان مرگ و میر را داشته اند. شما می توانید از اینجا به روزترین اطلاعات درباره شیوع ویروس کرونا در جهان را ببینید. قطعا آمارهای اعلام شده با میزان واقعی تلفات این ویروس متفاوت است. با توجه به اینکه تاکنون بیش از 80،000 در جهان به این بیماری مبتلا هستند بیش از 27,000 در مرحله بهبودی قرار دارند. تعداد این بیماران روزانه در حال افزایش است بطوری که سازمان بهداشت جهانی در آخرین اطلاعیه خود زنگ خطر همه گیر شدن جهانی این بیماری در حهان به صدا در آورده است.
شیوه انتشار
هنوز اطلاعات ثابت شده ای در مورد شیوه انتشار ویروس کرونا بدست نیامده است و مطالعات در این رابطه همچنان ادامه دارد. تصور می شود گسترش فرد به فرد عمدتاً از طریق قطرات تنفسی اتفاق می افتد و شباهت زیادی به انتقال آنفولانزا دارد. با این حال ، با توجه به عدم اطمینان فعلی در مورد مکانیسم های انتقال ، اقدامات احتیاطی با این پیش فرض به طور روتین در برخی کشورها انجام می شود و کنترل برخی از روش های پرخطر در سایر کشورها توصیه می شود.
تحقیقات اپیدمیولوژیک در ووهان ارتباط اولیه با یک بازار غذاهای دریایی را که بیشتر بیماران در آنجا کار کرده بودند یا از آنجا بازدید کرده بودند شناسایی کرد و متعاقباً برای ضد عفونی بسته شد. بازار غذاهای دریایی همچنین خرگوش زنده ، مار و حیوانات دیگر را نیز به فروش می رساندند. با این حال ، با شروع شیوع بیماری ، اکثر موارد مبتلا شده به این بیماری هیچ ارتباطی با این بازار نداشتند، و مواردی در بین کارکنان مراقبت های بهداشتی و تماس با سایر بیماران با COVID-19 شناسایی شد. انتقال انسان به انسان در چین ثابت شده و در کشورهای دیگر نیز شناسایی شده است. به عنوان نمونه در ایالات متحده ، از بین 11 بیمار مبتلا به COVID-19، نُه نفر به ووهان چین سفر کرده بودند و دو نفر دیگر با بیماران تماس نزدیک داشتند. این سوال که آیا افراد بدون علامت مبتلا به COVID-19 می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند ، همچنان جای بحث دارد. در این مقاله که بتازگی در مجله JAMA به چاپ رسیده است احتمال انتقال بیماری کوروناویروس جدید را از ناقل بدون علامت و حتی بدون یافته عکس قفسه سینه، مطرح می کند. در صورت اثبات نهایی این موضوع، مهار این بیماری خیلی سخت تر از قبل خواهد بود.
ویژگی های بالینی
دوره کمون
از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز اولین علامت یک بیماری را دوره کمون آن می گویند. تصور می شود دوره کمون برای COVID-19 در طی 14 روز پس از اولین تماس با ویروس است اما شواهد نشان می دهد که اولین علامت بیشتر بیماران تقریبا 5 روز بعد از تماس بروز می کند. دیده شده است که شروع تب و علائم تنفسی تقریباً سه تا شش روز پس از قرار گرفتن در معرض احتمالی رخ می دهد. به طور مشابه ، در یک تحلیل از 10 بیمار مبتلا به COVID-19 ، میانگین دوره کمون 5 روز تخمین زده شده است.
تظاهرات بالینی
به نظر می رسد كه پنومونی شایع ترین تظاهر این بیماری است كه در درجه اول با تب ، سرفه ، تنگی نفس و ارتشاح دو طرفه در تصویربرداری از قفسه سینه مشخص می شود. اگرچه بسیاری از عفونت های گزارش شده شدید نیستند ، تقریباً 20 درصد از بیماران تأیید شده دارای ,وضعیت بحرانی بوده اند (از جمله نارسایی تنفسی ، شوک سپتیک یا سایر نارسایی های ارگانی که نیاز به مراقبت های ویژه دارند). میزان مرگ و میر كلی نامشخص است اما ظاهراً در حدود 3 درصد است. براساس وبسایت worldometers میزان مرگ و میر بیماران مبتلا به کرونا ویروس براساس سن در عکس زیر قابل بررسی است. همچنین میزان مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان می باشد.بسیاری از موارد منجر به مرگ در بیماران مبتلا به نقص ایمنی یا بیماران دارای یک بیماری اساسی رخ داده است.
از دیگر بیماری های همراه با این بیماری عفونت های بدون علامت و بیماری های خفیف تنفسی گزارش شده است. در بعضی از بیماران علائم گوارشی (مثل تهوع و اسهال) نیز گزارش شده است ، اما این موارد شایع نیستند.
علائم آزمایشگاهی (قابل توجه همکاران پزشک)
در بین بیماران سطح آمینوترانسفراز بالا گزارش شده است. در زمان بستری ، بسیاری از بیماران مبتلا به ذات الریه دارای سطح پروکلسیتونین سرم نرمال هستند. با این وجود ، در افرادی که به مراقبت های ویژه (ICU) نیاز دارند ، افزایش می یابد. در یک مطالعه توصیفی از 138 بیمار مبتلا به COVID-19 در ووهان ، سن متوسط 56 سال بود (دامنه بین 42 تا 68 سال). تقریباً (99 درصد) تب را گزارش کردند ، 59 درصد سرفه خشک داشتند و 35 درصد میالژی (درد عضله) داشتند. تنگی نفس در 31 درصد بطور متوسط بعد از 5 روز از شروع بیماری ایجاد می شود. لنفوپنی شایع بوده است و کلیه بیماران ناهنجاری های پارانشیمی ریه در Chest CT ، از جمله سایه های لکه دار دوطرفه یا کدورت های ground-glass دارند. سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) در 20 درصد توسعه یافته و 12/3 درصد نیاز به تهویه مکانیکی (Intubation) داشتند. از بین شش بیمار که فوت کردند ، سطح D-dimer بالاتر و لنفوپنی در مقایسه با بازماندگان شدیدتر بود. همچنین خصوصیات بالینی مشابه در سایر گروه های کوچکتر از بیماران ووهان با تأیید COVID-19 توصیف شده است. در یك گزارش از 21 بیمار مبتلا به COVID-19 كه در آزمایشگاه تأیید شده بودند و مبتلا به ARDS نشده بودند ، ناهنجاری های ریه تقریباً 10 روز پس از شروع علائم شدیدتر شده بود.
ارزیابی و تشخیص
رویکرد مدیریت اولیه باید بر شناخت زودهنگام موارد مشکوک، قرنطینه فوری و اقدامات پیشگیرانه جهت کنترل عفونت متمرکز شود. در حال حاضر ، احتمال COVID-19 درموارد زیر باید در اولویت قرار گیرد:
- در درجه اول در بیماران مبتلا به تب و / یا علائم دستگاه تنفسی تحتانی
- اخیراً (طی 14 روز قبل) به چین سفر کرده اند یا افرادی که اخیراً (در 14 قبلی) تماس نزدیک با مورد تایید شده یا مشکوک به COVID-19 داشته اند. (البته این مطالعه باتوجه به اینکه قبل از همه گیر شدن کرونا در ایران منتشر شده کمتر به ایران پرداخته است بنابراین توجه به شیوع این بیماری در ایران و کشورهای جدید دیگر نیز باید منظور گردد)
هنگامی که شخصی مشکوک به COVID-19 است ، در ایتدا باید اقدامات کنترل عفونت اجرا شود و به مقامات بهداشت عمومی اطلاع داده شود. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در ایالات متحده (CDC) اعلام کرده است که افراد بسیار Ill که علتی برای بیماری آنها نیز یافت نمی شود، حتی اگر تماس مشخصی برای آن ها وجود نداشته باشد باید برای این بیماری ارزیابی شوند. نمونه برای تست از مسیر تنفسی فوقانی و اگر ممکن است از قسمت تحتانی باید جمع آوری شود. نمونه های دیگر مثل ادرار و مدفوع می تواند مورد بررسی قرار بگیرد. این ویروس با PCR نشخیص داده می شود. انجام تست برای سایر پاتوژن ها نیز مهم است.
مدیریت و درمان
مراقبت بیمارستانی
مدیریت بیماران مشکوک یا مبتلا به COVID-19 شامل تضمین کنترل مناسب عفونت (به بخش “کنترل عفونت برای موارد مشکوک یا تأیید شده” در زیر مراجعه کنید) و مراقبت های حمایتی است.
سازمان های تحقیقاتی برای درمان ضد ویروسی COVID-19 در حال بررسی و پژوهش هستند. به عنوان نمونه ، تولیدکننده Remdesivir ، یک آنالوگ نوکلئوتیدی نوین که فعالیتی در برابر ویروس COVID-19 و کورو ویروس های مرتبط با آن (از جمله SARS و MERS-CoV) در شرایط آزمایشگاهی و مطالعات حیوانی داشته است، درحال انجام یک کارآزمایی بالینی تصادفی در چین برای ارزیابی اثربخشی ایمنی و Remdesivir در COVID-19 است. هرگونه تأثیر بالینی Remdesivir بر COVID-19 ناشناخته است.
همچنین علاقه ای به مهار کننده پروتئاز lopinavir-ritonavir وجود دارد که برای درمان عفونت HIV استفاده می شود. این عامل در شرایط آزمایشگاهی در برابر SARS-CoV فعالیت دارد و به نظر می رسد در مطالعات حیوانی فعالیتی در برابر MERS-CoV داشته است. استفاده از این ماده برای درمان COVID-19 در گزارش های موردی توضیح داده شده است اما همچنان تاثیر آن ناشناخته است. در مطالعه جدیدی داده های اولیه از کارآزمایی های بالینی که در چین انجام می شود (در بیش از ده بیمارستان) ، نشان داده که کلروکین، یک داروی ضد مالاریا، می تواند به درمان بیماری کروناویروس جدید، Covid-19 کمک کند. این دارو باعث کاهش بهتر تب و تصاویر رادیولوژی مربوط به ریه شده و همچنین زمان بهبود بیماری را کمتر می کند. درصد بیماران دارای تست منفی اسید نوکلئیک ویروسی نیز با داروهای ضد مالاریا بیشتر بوده است. تاکنون هیچ عوارض جانبی جدی از این دارو در بیش از ۱۰۰ نفر از شرکت کنندگان در مطالعات دیده نشده است. کلروکین یکی از سه دارویی است که می تواند در درمان بیماری ویروس کرونای جدید امیدوار کننده باشد. همچنین کارآزمایی بالینی واکسن کورونا نیز طبق گفته مسئولان بهداشت آمریکا، تا دو ماه و نیم دیگر (آوریل به بعد) اجرا می شود.
مراقبت های خانگی
مدیریت در خانه ممکن است برای بیماران سرپایی که دارای عفونت خفیف هستند مناسب باشد، البته مدیریت چنین بیمارانی باید بر جلوگیری از انتقال به دیگران و نظارت بر وخامت حال بیماران تمرکز داشته باشد ، که در این صورت باید سریعاً بستری شوند. توصیه های موقت در مورد مدیریت بیماران مبتلا به COVID-19 در منزل را می توانید در وب سایت های WHO و CDC پیدا کنید.
در توصیه های اخیر موارد زیر ذکر شده اند:
- وسایل فرد بیمار در خانه باید از دیگران جدا شود و چون سطوح منزل آلوده است، حتماً هر روز با محلول وایتکس یا محلول پایه الکل، ضدعفونی شود و به این ترتیب ویروس به صورت کامل کنترل می‌شود.
- بیمار باید در منزل ماسک بزند و از تماس با دیگران خودداری کند، همچنین از خانه خارج نشود تا دیگر افراد نیز مبتلا نشوند.
- اگر بیمار علائم خفیف داشته باشد دوره بیماری ۳ تا ۵ روز خواهد بود و اگر شدید باشد پس از این مدت علائم مشخص خواهد شد، به این ترتیب که ریه‌ها درگیر شده و فرد بستری می‌شود و در این حالت بیماری تا ۲ هفته ادامه خواهد شد.
درصد الکل مناسب برای میکروب‌کشی
الکل‌های صنعتی که غلظت ۹۶٪ دارند و در مغازه‌ها یا داروخانه‌ها فروخته می‌شوند، به هیچ وجه اثر میکروب‌کشی ندارند و باید این مواد ضدعفونی‌کننده غلظت ۶۰ تا ۷۰٪ داشته باشند.
پیشگیری
کنترل عفونت برای موارد مشکوک یا تأیید شده
کنترل عفونت برای محدود کردن انتقال ، یک مؤلفه اساسی مراقبت در بیماران مشکوک یا مبتلا به COVID-19 است. در یک گزارش از 138 بیمار مبتلا به COVID-19 در چین ، تخمین زده شده است که 43 درصد در بیمارستان به این بیماری مبتلا شده اند. به افرادی که مشکوک به عفونت در جامعه هستند ، توصیه می شود که ماسک پزشکی بزنند تا ترشحات تنفسی خود را حفظ کرده و به دنبال مراقبت های پزشکی باشند.
استفاده از ماسک n95
آیا استفاده از ماسک n95 مفید است؟ در این نوع ماسک، n بمعنای عدم مقاومت در برابر روغن و ۹۵ بمعنای فیلتر کردن ۹۵٪ ذرات گرد و غبار هوا است. خود ماسک بصورت فیلتر عمل میکند. دریچه یکطرفه برای بیرون دادن راحت‌تر هوای بازدمی هست و فیلترکننده نیست. بنظر می رسد طبق این دلیل ماسک‌های n95 با دریچه بازدمی، نباید در بیماران مبتلا به کرونا و جمعیت عمومی استفاده شوند، چون هوای بازدمی ریه این بیماران را بدون فیلتر به بیرون می دهد. این ماسک‌ها حدود ۸ ساعت قابل استفاده هستند و در صورتیکه، شکل ماسک بعلت رطوبت تغییر کند باید زودتر تعویض شوند.
بطور مشخص ماسک تنها برای بیماران مبتلا به کرونا ویروس مفید است و تاثیر چندانی در افراد سالم برای پیشگیری از بیماری ندارد.
در زمینه مراقبت های بهداشتی ، توصیه های سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) در مورد کنترل عفونت در بیماران مشکوک یا تأیید شده این است که اقدامات احتیاطی استاندارد تماسی و قطره ای را با محافظت از چشم و صورت در نظر داشته باشند. (اگر می خواهید از آلوده شدن به کروناویروس جدید محافظت کنید، باید بهداشت دست و تنفسی و روشهای ایمن غذایی را حفظ کرده و در صورت امکان از تماس نزدیک به هرکسی که علائم بیماری تنفسی مانند سرفه و عطسه را نشان می دهد، خودداری کنید.) ضروری است پزشکان عزیز درحین لوله گذاری تراشه ، تهویه غیر تهاجمی و احیای قلبی ریوی ، تهویه دستی قبل از لوله گذاری و برونکوسکوپی اقدامات احتیاطی را رعایت کنند.
اقدامات زیر به طور خاص به عنوان پیشگیری یا درمان کروناویروس جدید 2019-nCoV “توصیه نمی شوند“؛ زیرا این موارد به منظور محافظت از خود مؤثر نیستند و حتی می توانند مضر باشند:
✔ سیگار کشیدن
✔ نوشیدن چای های گیاهی سنتی
✔ پوشیدن ماسک های مختلف به منظور حداکثر رساندن محافظت
✔ مصرف داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها
در توصیه جدید WHO، ویتامین C از لیست توصیه عدم مصرف حذف شده است.
برای آشنایی بیشتر با مطالب علمی و پژوهشی روز دنیا در حیطه علوم پزشکی با مجموعه علمی و پژوهشی مدیتورها در اینستاگرام همراه باشید.