ترتیب اسامی نویسندگان در مقاله باتوجه به پروتوکل ونکوور

مقاله نویسی یک پروسه ی طولانی و چالش برانگیز است. یکی از مواردی که هر پژوهشگر پس از تمام شدن پروسه ی پژوهشی با آن برخورد می کند؛ ترتیب اسامی نویسندگان در مقاله است. اینکه آیا استاد راهنما باید نویسنده اول باشد یا به عنوان نویسنده مسئول باشد یا نویسندگان دیگر به ترتیب در چه جایگاهی قرار بگیرند یک مسئله ی مهم و شایان توجه است. تا یک زمانی این موارد توافقی و قراردادی بود اما امروزه بصورت کاملا علمی و استاندارد این مسئله حل شده است. این مطلب قسمتی از مقاله ی ادیتور مجله ی Arab Journal of Urology ، آقای Ahmad A. Shokeir است که توسط تیم مدیتورها با کمی تغییر برگردان شده و به همکاران محترم ارائه شده است. مقاله ی اصلی را می توانید از اینجا بخوانید.

پروتوکل ونکوور (Vancouver)

برای اینکه اسم یک نفر در قسمت نویسنده های مقاله قرار بگیرد، این شخص باید در موارد مفید زیر شرکت کرده باشد:

• تفکر خلاقانه (Creative Thinking)
• انجام تکنیک های تشخیصی یا درمانی که برای مطالعه ضروری هستند
• جمع آوری داده ها
• نوشتن مقاله

پروتکل ونکوور (Vancouver) در سطح بین المللی به عنوان استاندارد تعیین نویسنده مقالات شناخته می شود. این پروتکل ابتدا توسط کمیته بین المللی ویراستاران مجله های پزشکی توصیف شد و اکنون در تمام رشته های برتر دانشگاه های جهان اعمال می شود. پروتکل ونکوور بیان می کند که برای تأیید اینکه جزو نویسندگان یک مطالعه باشید ، هر نویسنده در یک مقاله باید در موارد زیر مشارکت داشته باشد:

• ایده پردازی و طراحی مطالعه (The Conception and Design)
• تجزیه، تحلیل و تفسیر داده ها (Analysis and Interpretation of Data)
• تدوین (نگارش اولیه) مقاله یا بررسی انتقادانه ی آن از نظر محتوای مهم فکری (Drafting The Article or Revising It Critically)
• و تأیید نهایی نسخه ای که منتشر می شود یا سابمیت و پیگیری آن تا زمان انتشار مقاله (Final Approval)

نکته ی مهم این که انجام یکی یا دو مورد از این وظایف کافی نیست و یک نویسنده قانونی باید در سه مورد از آن ها مشارکت داشته باشد تا به عنوان نویسنده شناخته شود.

دستورالعمل برای نویسنده ی اول

دستورالعمل هایی وجود دارد که تعیین می کند اولین نویسنده چه کسی باشد؟ زمانی که در یک مطالعه نویسندگان متعدد با مشارکت های مختلف باشد، اولین نویسنده کسی است که بیشترین کار را انجام داده است و برای نویسندگان متعدد با مشارکت برابر ، امتیاز را به نویسنده جوان تر (junior author) می دهند ، بنابراین نویسنده جوان اول است و ارشد (یا استاد) آخرین (و مسئول) است. برای دو نویسنده ، در چاپ اول مزیت را به جوان تر می دهند و در چاپ دوم ، تعادل را جبران می کنند. پایان نامه اساساً یک پروژه شخصی است ، بنابراین برای مقالاتی که از آن استخراج شده است نام دانشجو باید اول و ارشدترین فرد آخرین (و مسئول) باشد.

نکته ی مهم: بسیار مراقب باشید که فقط از یک نام، نام خانوادگی و نام میانی با املای یکسان در تمام مقاله های خود استفاده کنید. به عنوان مثال ، “Shokeir AA” با “Shokeir A” متفاوت است. استفاده از یک نام با املای یکسان به بازیابی مقالات شما از پایگاه های داده مثل مدلاین (Medline) کمک می کند.

مطالبی که گفته شد بصورت کاملا علمی با توجه به پروتکل ونکوور به بررسی شروط اساسی برای تعیین نویسنده در مقاله پرداخته است و به نوع مطالعه بستگی ندارد (ارجینال یا مروری فرقی نمی کند) اما این موضوع ممکن است در مراکز پژوهشی یا موسسات زیر نظر دانشگاه ها در ایران یا جوامع دیگر رعایت نشود. بخصوص این چالش بعد از نگارش مقاله و در زمان سابمیت مقاله خود را نشان می دهد. درصورتی که در طول دوران پژوهشی خود با این چالش برخورد داشتید؛ لطفا برای ما کامنت کنید تا پژوهشگران دیگر هم با چالش شما آشنا شوند.

موسسه مدیتورها :  مرجع تخصصی ارائه خدمات پژوهشی در علوم پزشکی