نمایه مجله | ایندکس های مجله را چگونه پیدا کنیم؟
حیثیت و آبروی هر مجله با توجه به تعداد نمایه های (abstracting and indexing) آن مجله در نظر گرفته می شود. در چند سال گذشته مشاهده شده است که نویسندگان شروع به جستجوی ژورنال های نمایه شده برای انتشار مقاله های خود کرده اند. علت اصلی این است که انتشار مقالات در مجله هایی که نمایه شده هستند به یک موضوع اجباری برای ارتقای علمی اساتید در کالج ها و موسسات پزشکی تبدیل شده است. با این حال ، سوال بزرگ این است که “ژورنال نمایه شده (Index-Journal)” چیست؟ بر اساس مقالات موجود ، ما می خواهیم در چند پاراگراف آینده تاریخچه ایندکس سازی را توضیح دهیم و به شما بگوییم که نمایه سازی واقعی (actual indexing) و non-indexing چیست؟ قسمت اول این مقاله ترجمه ای از مقاله ی آقای Ish Kumar Dhammi و همکاران می باشد. این مقاله در سال 2016 در پابمد به چاپ رسیده است.
نمایه (Indexing) چیست؟
فهرست استناد (citation index) (فهرست نمایه) لیستی از مقالات استناد شده است که هر یک با لیستی از مقالات در حال استناد همراه می باشند. مقاله درحال استناد به عنوان منبع (source) و مقاله استناد شده به عنوان مرجع (reference) شناخته می شود. خدمات نمایه‌سازی (abstracting and indexing) سرویسی است که چکیده نشریات (Publication)، اغلب در مورد موضوع یا گروهی از موضوعات مرتبط ، معمولاً به صورت اشتراکی را ارائه می دهد. این خدمات محصولی است که ناشر می فروشد ، یا در دسترس قرار می دهد. مطالب ژورنال با استفاده از کلمات کلیدی (keywords)، نام نویسنده ، عنوان ، چکیده و غیره در پایگاه داده های موجود قابل جستجو است. حضور در abstracting and indexing آنلاین یک عامل اساسی برای موفقیت یک ژورنال است. امروزه جستجو به صورت آنلاین انجام می شود ، بنابراین ضروری است که یک ژورنال در سیستم جستجوی آنلاین نمایش داده شود.
تاریخچه
نوعی از شاخص استناد برای اولین بار در قرن دوازدهم در ادبیات مذهبی عبری یافت شد. فهرست استنادهای حقوقی در قرن 18th یافت شد و توسط استناداتی همچون استنادهای Shepard (در سال 1873) مورد استقبال قرار گرفت. در سال 1960 ، موسسه اطلاعات علمی آقای یوجین گارفیلد (ISI) (عکس زیر) اولین شاخص استنادی را برای مقالات منتشر شده در مجلات دانشگاهی ، ابتدا شاخص استناد علوم (SCI) و بعداً شاخص استناد به علوم اجتماعی و شاخص استناد به هنر و علوم انسانی معرفی کرد. اولین فهرست بندی استناد خودکار به وسیله “Cite Seer” در سال 1997 انجام شد. منابع دیگر برای این داده ها شامل Google Scholar و Elsevier’s Scopus است.
معرفی موسسه ISI و نمایه سازی مجلات علمی
مؤسسه اطلاعات علمی یا ISI) Institute for Scientific Information) مؤسسه‌ای با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی است که در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد آمریکایی تأسیس شد. این مؤسسه پس از بیماری آقای گارفیلد توسط مؤسسه علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ خریداری و به‌عنوان Thomson ISI شناخته شد. شرکت تامسون در سال ۲۰۰۲ شرکت رویترز را نیز خریداری کرده و شرکت تامسون رویترز (Thomson Reuters) با ریاست آقای دیوید تامسون تشکیل شد که دفتر مرکزی آن در نیویورک قرار دارد و مؤسسه اطلاعات علمی یا ISI قبلی اکنون بخشی از آن است. این شرکت چندین نوع فعالیت انجام می‌دهد که یکی از آن‌ها فعالیت‌های علمی است. فعالیت‌های علمی این شرکت در دو زیرمجموعه معروف آن یعنی وب‌آف‌نالج (WOK) و وب‌آف‌ساینس (WOS) انجام می‌گیرد. از جمله اساسی‌ترین و معروف‌ترین کارهای این شرکت انتشار نام مجلات معتبر است که به نام مجلات ISI یا مجلات برتر تامسون رویترز معروف‌اند. کار مهم بعدی این موسسه انتشار ضریب تأثیر یا Impact Factor برای مجلات است.
موسسه تامسون رویترز یک شرکت بزرگ است که هم‌اکنون در حیطه‌های اقتصادی و حقوقی بسیار فعال بوده و درصد بسیار کمی از درآمدهایش به بخش علمی اختصاص دارد. این موسسه چندین زیرمجموعه دارد که دو زیرمجموعه آن در حیطه علمی بسیار مشهور هستند. بخش علمی وب‌آف‌نالج (Web of Knowledge: WOK) یکی از زیر مجموعه های تامسون رویترز است و دو وظیفه مهم را بر عهده دارد. اولین و مهم‌ترین کار وب‌آف‌نالج این است که لیست مجلات معتبر را منتشر می‌کند که به مجلات ISI معروف هستند و امروزه اطلاعات آن در زیر بخش وب‌آف‌ساینس (WOS) ارائه می‌شوند. دومین کار این بخش نیز تهیه ضریب تأثیر برای مجلات علمی معتبر است که اطلاعات آن در زیر بخشی با نام گزارش استنادی مجلات یا (Journal Citation Reports: JCR) ارائه می‌شود. در حال حاضر ضریب تأثیر یکی از شاخص‌های اصلی برای بررسی اعتبار مجلات علمی محسوب می‌شود.
چگونه بفهمیم یک مجله کجا ایندکس شده است؟
همیشه مهم است بدانید آیا ژورنال قبل از ارسال نسخه خطی (Manuscript) شما نمایه شده است یا نه. در اینجا یک راهنمای سریع برای دانستن اینکه آیا ژورنال موردنظر شما ایندکس شده است یا خیر ، آورده شده است. در حال حاضر ، بسیاری از موسسات و مراکز آموزشی عالی نیاز دارند كه مجله مورد نظر بخصوص در ISI نمایه دشه باشد تا از نظر ارتقای سطح تحصیلی به شما امتیاز بدهند. در زیر بهترین راه برای بررسی این که مجله ها در چه پایگاهی نمایه شده اند آورده شده است:
INDEX MEDICUS / MEDLINE / PUBMED
1- به https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog/ بروید
2- NLM Catalog را از منوی کنار کادر جستجو انتخاب کنید
3- نام ژورنال را وارد کنید
4- در نتایج جستجو بر روی نام ژورنال کلیک کنید
5- به قسمت “In” بروید. خواهید دید که ژورنال در هر یک از بانکهای اطلاعاتی ایندکس شده است یا خیر.
SCOPUS
1- به https://www.scopus.com/source بروید
2- نام مجله را در جعبه جستجو وارد کنید
3- اگر نام مجله در نتایج جستجو ظاهر شود ، ایندکس می شود
4- به جای وارد کردن یک نام ژورنال ، می توانید به طور متناوب در مجله هایی با تخصص خاصی جستجو کنید. فقط کافی است نام این تخصص را مانند “قلب شناسی” یا “پریودنتیکس” وارد کنید.
EBSCO
1- به https://www.ebsco.com/title-lists بروید
2- به دنبال تخصص مورد نیاز مانند “پزشکی” یا “دندانپزشکی” باشید
3- بر روی “اکسل” یا “HTML” که در کنار لیست پوشش ظاهر می شود کلیک کنید
4- تاریخ شروع فهرست بندی و تاریخ توقف برای ژورنال علاقه را بررسی کنید
5- اطمینان حاصل کنید که تاریخ توقف ایندکس کردن در غیر این صورت خالی است ، به این معنی که مجله دیگر در EBSCO ایندکس نشده است
EMBASE
1- به https://www.elsevier.com/solutions/embase-biomedical-research/embase-coverage-and-content بروید
2- لیست ژورنال ها را بارگیری کنید. از طرف دیگر می توانید لیست ژورنال های سال 2017 را از اینجا بارگیری کنید.
(CLARIVATE ANALYTICS (PREVIOUSLY KNOWN AS THOMSON REUTERS/ISI
1- به http://mjl.clarivate.com/ بروید
2- در قسمت جستجو ، نام مجله کامل را بنویسید و “فهرست کامل عنوان” را از فهرست کشویی کنار جعبه جستجو انتخاب کنید
3- در نتایج تحت پوشش زیر نام ژورنال کلیک کنید
4- اگر Science Citation Index ظاهر می شود ، این بدان معنی است که این فهرست (تصویر زیر)
از طرف دیگر ، قبل از جستجو می توانید بر روی “Indication Citation Index” کلیک کرده و روی لیست بازدید کلیک کنید.
برای آشنایی بیشتر با مطالب علمی و پژوهشی روز دنیا در حیطه علوم پزشکی با مجموعه علمی و پژوهشی مدیتورها در اینستاگرام همراه باشید.